Αναδημοσιεύουμε ένα ενδιαφέρον άρθρο της Πρωτοβουλίας Συνεννόησης για τη Διαχείριση Απορριμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ), που δείχνει τα προβλήματα που έχουν προκύψει στον τομέα αυτό και αφορούν ιδιαίτερα την περιοχή μας. 

Και σύμμεικτα και καύση και επέκταση της Φυλής

Την Κυριακή 7/2/2016, η ΠΡΩΣΥΝΑΤ με παρέμβασή της δημοσιοποίησε τα σενάρια για την προώθηση μονάδων καύσης αποβλήτων, με το μανδύα της αποκεντρωμένης διαχείρισης και με «δέλεαρ» τα μηδενικά απόβλητα. Γνωστοποίησε, επίσης, μια πρόσφατη κατασκευαστική δραστηριότητα στη θέση του παλιού ΚΔΑΥ Φυλής (της εταιρείας WATT AE) και εξέφρασε την ανησυχία της για το ενδεχόμενο της επέκτασης της εγκατάστασης (ΟΕΔΑ) της Φυλής. Η ΠΡΩΣΥΝΑΤ προώθησε, τη Δευτέρα 8/2/2016, την παρέμβασή της στον αν. υπουργό περιβάλλοντος κ. Τσιρώνη και στην περιφερειάρχη Αττικής και πρόεδρο του ΕΔΣΝΑ κ. Δούρου, συνοδεύοντάς την με συγκεκριμένα ερωτήματα για τη δική τους στάση. Μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει υπάρξει κάποια αντίδραση από μέρους τους.

Χρειάστηκε να περάσουν μόνο λίγες μέρες, όχι μόνο για να επιβεβαιωθούν τα όσα επισημάνθηκαν στην παρέμβαση, αλλά και για να διασταυρωθεί ότι όλα αυτά αποτελούν μέρος ενός και του αυτού σχεδίου, που έχει αρχίσει, ήδη, να υλοποιείται! Πιο συγκεκριμένα, το σχέδιο περιλαμβάνει:

• Μονάδα μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας (ΜΒΕ), που θα παραλαμβάνει σύμμεικτα απορρίμματα από το δήμο Φυλής, ενδεχομένως και  από άλλους δήμους που θα υποδείξει ο ΕΔΣΝΑ,  καθώς και  υπολείμματα των ΚΔΑΥ της Αττικής, είτε το RDF του ΕΜΑΚ.
• Ενεργειακό σταθμό, δηλαδή μονάδα καύσης, που θα τροφοδοτείται με το δευτερογενές στερεό καύσιμο του εργοστασίου ΜΒΕ. Προτείνεται να δημιουργηθεί σε παρακείμενο οικόπεδο του δήμου Φυλής και θα παράγει ηλεκτρισμό, που θα καταναλώνει η μονάδα ΜΒΕ, η υφιστάμενη μονάδα διαλογής της WATT AE και το εργοστάσιο παραγωγής χαρτιού, καθώς και θερμότητα.
• Εργοστάσιο παραγωγής χαρτιού, που θα δημιουργηθεί στον ίδιο χώρο με τη μονάδα καύσης και το οποίο πέρα από την ηλεκτρική ενέργεια του Ε.Σ, θα απορροφά την θερμότητα του και νερό προερχόμενο από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας των στραγγισμάτων του παρακείμενου ΧΥΤΑ. Το εργοστάσιο αυτό, θα εκμεταλλεύεται, επίσης, τις ποσότητες ανακυκλώσιμου χαρτιού, τόσο από την μονάδα ΜΒΕ, όσο και από άλλες εγκαταστάσεις των εμπλεκομένων φορέων (WATT, ΕΔΣΝΑ).

Τα παραπάνω περιγράφονται σε αρκετά αναλυτικό επιχειρησιακό σχέδιο, το οποίο συνοδεύει επιστολή του κ. Ανδρέα Ανδρεόπουλου, καθηγητή της σχολής χημικών μηχανικών του ΕΜΠ και προέδρου της Ελληνικής εταιρείας διαχείρισης στερεών αποβλήτων, προς την περιφερειάρχη Αττικής κ. Δούρου, με ημερομηνία 28/1/2016 και με τίτλο «Σχεδιασμός εγκατάστασης για αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων με μηδενικό υπόλειμμα». Τα δύο έγγραφα είναι παραπάνω από αποκαλυπτικά.

Μερικά ακόμη βασικά σημεία, που περιέχονται ή προκύπτουν από τα δύο έγγραφα είναι τα εξής:

• Υπάρχει μια αγωνιώδης προσπάθεια να παρουσιαστεί ότι το σχέδιο της ενεργειακής αξιοποίησης – καύσης είναι συμβατό και υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο το νέο εθνικό σχέδιο (ΕΣΔΑ) και τη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης. Σαθρό επιχείρημα, που καταρρίπτεται πολύ απλά με την ανάγνωση της σχετικής πρόβλεψης του ΕΣΔΑ, όπως καταγράφεται στην παρέμβαση της ΠΡΩΣΥΝΑΤ.
• Η επιστολή έχει το χαρακτήρα ολοκληρωμένης πρότασης, η οποία υποβάλλεται στην περιφέρεια Αττικής και στον ΕΔΣΝΑ για εξέταση. Ωστόσο, από τα στοιχεία που υπάρχουν, είναι εξαιρετικά αφελές να δεχτούμε ότι η εκπόνηση του σχεδίου έχει γίνει χωρίς καμία προηγούμενη συνεννόηση (με) ή ενημέρωση της περιφέρειας Αττικής και του ΕΔΣΝΑ. Για το δήμο Φυλής, δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία ότι έχει άμεση εμπλοκή με το συγκεκριμένο σχέδιο.
• Το σχέδιο είναι συγκεκριμένο, αφού μιλά για δυναμικότητα της εγκατάστασης (100.000 – 120.000 τόνους/έτος) και για χωροθετήσεις. Επιπλέον, βρίσκεται σε φάση υλοποίησης. Κατά το σχέδιο «μεγάλο μέρος της επένδυσης αυτής έχει ήδη υλοποιηθεί (χαρτοποιητική μηχανή, μονάδα διαλογής, κτιριακές εγκαταστάσεις και μέρος του εξοπλισμού της μονάδας ΜΒΕ)» γεγονός που πιστοποιείται και από το φωτογραφικό υλικό που δημοσιοποίησε η ΠΡΩΣΥΝΑΤ. Επαναλαμβάνουμε το ερώτημά μας για το κατά πόσο υπάρχει πολεοδομική και περιβαλλοντική αδειοδότηση για τη συγκεκριμένη κατασκευή, που στήνεται πάνω στο «κουφάρι» (του καμένου, από τον Ιούνη του 2013) ΚΔΑΥ. Με την ευκαιρία, εκφράζουμε την απορία μας για αν λειτουργούν σύννομα οι παλιές αποθήκες του ΚΔΑΥ, σαν κέντρο διαλογής βιομηχανικών και εμπορικών ανακυκλώσιμων συσκευασιών (ΒΕΑΣ).
• Το επιχειρησιακό σχέδιο αναφέρει πως η εγκατάσταση βρίσκεται εντός της ΟΕΔΑ της Φυλής, άρα μπορεί να πάρει περιβαλλοντική αδειοδότηση. Αν μιλάνε για το χώρο της ΜΒΕ, δηλαδή του παλιού ΚΔΑΥ, πρέπει ο ΕΔΣΝΑ να μας εξηγήσει πως γίνεται να στήνεται εν αγνοία του μια καινούργια μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων; Και σε ποιον σχεδιασμό εντάσσεται;
• Η εγκατάσταση, όμως, αναπτύσσεται και σε νέο χώρο. Αν θεωρείται και αυτός ο χώρος τμήμα της ΟΕΔΑ, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί αν πρόκειται για τη λεγόμενη γ΄ φάση. Διαφορετικά, πρόκειται για νέα επέκταση, που ανοίγει το δρόμο στη διαιώνιση της λειτουργίας της Φυλής. Θυμίζουμε ότι σε παρακείμενο χώρο βρίσκεται το αμαξοστάσιο του δήμου Αθήνας, ο οποίος σε προγενέστερο χρόνο είχε εκφράσει την πρόθεση να κάνει δικές του εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων.
• Προτείνεται τα αυτοτελή τμήματα του έργου να ανήκουν ιδιοκτησιακά στους επί μέρους φορείς τους  και να εξασφαλίζεται η συλλειτουργία τους μέσω συμβάσεων μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων. Έτσι, κατά τον κ. Ανδρεόπουλο, διασφαλίζεται η ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης αποβλήτων.
• Τα διάφορα μέρη συμμετέχουν ως εξής:

ü Η περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ αναλαμβάνουν τη δημιουργία της μονάδας καύσης και θα διαθέτουν ποσότητες νερού από τα επεξεργασμένα στραγγίσματα που απαιτεί η λειτουργία της χαρτοποιητικής μηχανής.

ü Ο δήμος Φυλής θα συνεισφέρει συμπληρωματικούς χώρους (στην ήδη μισθωμένη από τη WATT AE έκταση), τα απορρίμματά του και τους πόρους για την διαχείρισή τους. Να γιατί ο δήμος Φυλής είναι από τους ελάχιστους που δεν έχουν καταθέσει τοπικό σχέδιο διαχείρισης και να γιατί στηρίζει τη συνέχιση της λειτουργίας της εγκατάστασης της Φυλής.

ü Η εταιρεία WATT AE θα κατασκευάσει την εγκατάσταση ΜΒΕ για τη διαχείριση των απορριμμάτων προς παραγωγή στερεών καυσίμων και θα συνεισφέρει τις πρώτες ύλες (παλαιόχαρτο) από τις εγκαταστάσεις της για την τροφοδοσία της χαρτοποιητικής μηχανής.

ü Η χαρτοβιομηχανίας ΠΑΚΟ θα εγκαταστήσει την χαρτοποιητική μηχανή.

• Για το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου αναφέρεται:

ü Η μονάδα ΜΒΕ είναι δυνατό να ολοκληρωθεί εντός του 2016.

ü Η μονάδα καύσης μπορεί να λάβει τις απαιτούμενες άδειες, να εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή της και να ολοκληρώσει τις διαδικασίες διαγωνισμού ανάδειξης κατασκευαστή εντός του 2016. Η κατασκευή της θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός δύο ετών.

ü Το εργοστάσιο χαρτοποιίας μπορεί να ολοκληρώσει την αδειοδοτική του διαδικασία εντός του 2016 και να κατασκευαστεί έως τα τέλη 2017. Ωστόσο, το καλύτερο είναι να συμπέσει η ολοκλήρωσή του με την έναρξη λειτουργίας.

Αυτή τη φορά δε θα ρωτήσουμε αν το υπουργείο, η περιφέρεια Αττικής ή ο δήμος Φυλής ξέρουν. Αυτό που χρειάζεται να αποσαφηνιστεί είναι ο βαθμός εμπλοκής της κάθε πλευράς σε τέτοιου είδους προτάσεις και σχέδια. Δηλαδή:

• Το υπουργείο περιβάλλοντος θεωρεί ότι σχέδια αυτού του τύπου είναι συμβατά με το νέο εθνικό σχέδιο (ΕΣΔΑ); Συζητά σε άλλες περιφέρειες, πλην της Αττικής, παρόμοιες προτάσεις;
• Ποια είναι η συμμετοχή της περιφέρειας Αττικής και του ΕΔΣΝΑ στο σχέδιο που παρουσίασε ο κ. Ανδρεόπουλος; Σε ποιες αποφάσεις συλλογικών οργάνων στηρίζεται και ποια πρόσωπα έχουν εξουσιοδοτηθεί για τις όποιες ενημερώσεις ή συνεννοήσεις;
• Υπάρχει πρόθεση να ενσωματωθεί η συγκεκριμένη πρόταση στην εξειδίκευση του περιφερειακού σχεδίου (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής; Για ποιο λόγο καθυστερεί η παρουσίασή της (υπήρχε δέσμευση να ολοκληρωθεί μέσα στο Γενάρη);
• Έχει ανατεθεί η εκπόνηση της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ Αττικής, σε ποιο σχήμα, με ποια απόφαση και ποια είναι η τύχη της;
• Πότε και με ποιους όρους υπογράφηκε η μακροχρόνια σύμβαση του δήμου Φυλής για την παραχώρηση χώρου στην WATT AE (διάδοχο εταιρεία της ΕΠΑΝΑ); Ποια είναι η χρονική διάρκεια της σύμβασης; Παρεμβάλλεται ο ΕΔΣΝΑ ή η περιφέρεια Αττικής στη διαδικασία της παραχώρησης;
• Η έκταση της παραπάνω παραχώρησης αποτελεί τμήμα της ΟΕΔΑ; Ποιος είναι ο έλεγχος που ασκεί ο ΕΔΣΝΑ σε αυτήν;
• Ποια είναι ακριβώς η έκταση, την οποία συζητά να παραχωρήσει ο δήμος Φυλής για την εγκατάσταση της μονάδας καύσης και της χαρτοποιίας; Υπάρχει σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου ή της οικονομικής του επιτροπής; Περιλαμβάνεται αυτή η έκταση στη λεγόμενη γ΄ φάση της ΟΕΔΑ Φυλής;
• Ποιος είναι ο σχεδιασμός του δήμου Φυλής, για τη διαχείριση των απορριμμάτων του; Για ποιο λόγο δεν έχει καταθέσει τοπικό σχέδιο διαχείρισης;

Τα σχόλια του κ. Ανδρεόπουλου

Από τη στιγμή που οι πληροφορίες  τον έφεραν να εμπλέκεται στα σενάρια για μονάδες καύσης, η ΠΡΩΣΥΝΑΤ θεώρησε σκόπιμο να απευθυνθεί στον κ. Ανδρεόπουλο και να ζητήσει την άποψή του. Η αρχική του απάντηση ήταν η εξής:

Σε απάντηση του μηνύματός σας, θα θέλαμε να σας πληροφορήσουμε ότι στη Σχολή Χημικών Μηχ. διεξάγονται έρευνες για την διαχείριση στερεών αστικών αποβλήτων με ελαχιστοποιημένο υπόλειμμα, χωρίς όμως τούτο να συνδέεται απόλυτα με την ενεργειακή αξιοποίηση. Συγκεκριμένα, η περιοχή εξειδίκευσής μας είναι οι αερόβιες και αναερόβιες κατεργασίες των βιοαποβλήτων. Βεβαίως, μια ολοκληρωμένη πρόταση διαχείρισης απαιτεί συνδυασμό τεχνολογιών και για το λόγο αυτό, συνεργαζόμαστε  με άλλους φορείς που διαθέτουν  πρόσθετη τεχνογνωσία. Επί του παρόντος, δεν έχουμε καταλήξει σε συνολική πρόταση με ποσοτικά στοιχεία που θα μπορούσε να επηρεάσει τους υπό διαμόρφωση ΠΕΣΔΑ. Αντιθέτως, η εκ μέρους μας πρόταση  μιας ολοκληρωμένη διεργασίας, θα συμμορφώνεται με  όσα προβλέπονται στους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς. Κατά συνέπεια, όταν καταλήξει η μελέτη μας σε συγκεκριμένη κοστολογημένη πρόταση, ευχαρίστως θα συζητήσουμε μαζί σας προς εμπλουτισμό των απόψεών μας.

Όταν του επισημάναμε την επιστολή του προς την κ. Δούρου, μας έστειλε νέο, συμπληρωματικό σχόλιο:

Ακριβώς, αυτή η επιστολή αντιστοιχεί σε μια από τις συνεργασίες μας, περιλαμβάνοντας  πρόταση η οποία χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά για να μορφοποιηθεί και με την προϋπόθεση ότι η λύση αυτή θα γίνει αποδεκτή από τον φορέα διαχείρισης. Βασικό πλεονέκτημά της, κατά τη γνώμη μας, είναι η συγκέντρωση των δραστηριοτήτων, γεγονός που επιτρέπει την  οικονομία κλίμακας. Βεβαίως, όπως είχα σημειώσει και στο προηγούμενο μήνυμα, ο ρόλος του ΕΜΠ παραμένει ερευνητικός-τεχνικός, χωρίς να φιλοδοξούμε να επηρεάσουμε την  στρατηγική του ΠΕΣΔΑ. Αντιθέτως, μπορούμε να προσαρμόσουμε τεχνολογικές λύσεις, ανάλογα με όσα τελικώς περιληφθούν  σε αυτόν.

Δεν υπάρχει λόγος να σχολιάσουμε τα λεγόμενα του κ. Ανδρεόπουλου, ιδιαίτερα τη στιγμή που μπορούμε να τα αντιπαραβάλουμε με τα όσα ο ίδιος υπογράφει στην επιστολή του και στο συνοδευτικό επιχειρησιακό σχέδιο, τα οποία και επισυνάπτουμε.

http://prosynat.blogspot.gr/2016/02/blog-post_12.html